i
quid est in rebus humanis plane divinum, quod Nobis superni cives
(si in eos invidia caderet) invidere possent, id certe est
sacrosanctum Missæ Sacrificium, cujus beneficio fit, ut homines
quadam anticipatione possideant in terris cælum, dum ante oculos
habent et manibus contrectant ipsum cæli terræque Conditorem. Quo
magis est mortalibus laborandum, ut hoc tantum privilegium cultu
atque honore debito tueantur, caveantque Angelos negligentiæ osores,
qui sunt æmuli venerationis. Hinc factum est, ut hujus sacri
mysterii celebrandi rationem, ac preces, quas Summi Pontifices prædecessores
Nostri Pius V et Clemens VIII diligentissime recognosci atque
instaurari curaverunt; Nos quoque eorum vestigiis inhærentes,
iterum examinari, et si quid forte in iis assiduus (quod plerumque
contingit) temporis cursus corruperit, restitui jusserimus.
Quamobrem, sicuti nuper ad divini Officii nitorem reformari
Breviarium, ita demum hujus exemplo ad divini Sacrificii ornamentum
corrigi Missale mandavimus. Et quoniam hasce quasi alas, quas
Sacerdos instar Cherubim prisci mystici Tabernaculi quotidie pandit
ad verum mundi Propitiatorium, decet esse plane geminas, atque
uniformes, hujus rei curam commisimus viris eruditis ac piis, quorum
dillgentia ita opus perfectum est, ut nihil desiderari amplius
possit. Nam rubricæ, quæ sensim ab usu rituque veteri
degeneraverant, in pristinum restitutæ; quæ vero non ita captui
legentium accommodatæ videbantur, darius explicatæ : præterea
collata omnia cum codice sacræ Scripturæ Vulgatæ editionis, quæque
diversa irrepserant, ad ejus unius exemplum normamque correcta sunt.
Verumtamen parum prodesse consuevit sollertia correctorum, nisi ad
earn par typographorum accedat industria; propterea dilecto filo
Andreæ Brugiotto Typographiæ Nostræ Apostolicæ Præfecto
mandavimus, ut Missale ita expurgatum in lucem ernittat : sed, quæ
in posterum extra Urbem imprimi contigerit, ea non aliter quam ad
exemplar in dicta Typographia nunc editum imprimi posse permittimus,
requisita tarnen prius, et in scriptis obtenta, dilectorum filiorum
Inquisitorum hæreticæ pravitatis, in iis locis in quibus fuerint,
ubi vero non fuerint, Ordinariorurn locorum facultate; alioquin, si
absque ea dictum Missale ipsi posthac imprimere, aut bibliopolæ
vendere præsumpserint, typographi et bibliopolæ extra Statum
Nostrum Ecclesiasticum exsistentes, excommunicationis latæ sententiæ,
a qua, nisi a Romano Pontifice, præterquam in mortis articulo
constituti, absolvi nequeant; in alma vero Urbe et reliquo Statu
Ecclesiastico commorantes, quingentorurn ducatorum auri de Camera,
ac amissionis librorum et typorum omnium, Cameræ prædictæ
applicandorum, pœnas absque alia declaratione irremissibiliter
incurrant eo ipso : et nihilominus eorumdem Missalium per eos de
cetero absque hujusmodi licentia imprimendorum, aut vendendorum usum,
ubique locorum et gentium, sub eisdem pœnis interdicimus et
prohibemus. Ipsi autem Inquisitores, seu Ordinarii locorum, antequam
hujusmodi licentiam et facultatem concedant, Missalia ab ipsis
typographis imprimenda, et postquam impressa fuerint, cum hoc
Missali auctoritate Nostra recognito diligentissime conferant, nec
in illis aliquid addi, vel minui permittant. In ipsa vero licentia
originali obtinenda, de collatione facta, et quod omnino concordent,
manu propria attestentur : cujus licentiæ copia initio, vel in fine
cujusque Missalis semper imprimatur. Quod si secus fecerint,
Inquisitores privationis suorum officiorum, ac inhabilitatis ad illa,
et alia in posterum obtinenda; Ordinarii autern locorum suspensionis
a divinis, ac interdicti ab ingressu Ecclesiæ, eorum vero Vicarii
privationis similiter officiorum, et beneficiorum suorum, et
inhabilitatis ad illa, et alia in posterum obtinenda, ac insuper
excommunicationis absque alia declaratione pœnas incurrant eo ipso.
Ceterum pauperum ecclesiarum, clericorum, et personarum
ecclesiasticarum, ac typographorum, et bibliopolarum quorumcumque
indemnitatis ex benignitate Apostolicam rationem habentes, eisdem
Missalia hactenus impressa penes se habentihus, ut ea retinere, et
illis uti, eaque vendere respective possint, similiter permittimus
et indulgemus. Non
obstantibus licentiis, indultis et privilegiis quibuscumque
typographis, per Nos seu Romanos Pontifices prædecessores Nostros,
Missale imprimendi concessis, quæ per præsentes expresse revocamus
et revocata esse volumus, nec non constitutionibus et ordinationibus
Apostolicis, generalibus, vel specialibus, in contrarium præmissorum
quomodocumque concessis, approbatis et confirmatis. Quibus omnibus,
etiamsi de illis, eorumque totis tenoribus specialis, specifica et
expreasa mentio habenda esset; tenores hujusmodi præsentibus pro
expressis habentes, hac vice dumtaxat specialiter, et expresse
derogamus. Volumus autem, ut præsentium transumptis, etiam
impressis, manu alicujus Notarii publici subscriptis, et sigillo
alicujus personæ in dignitate ecclesiastica constitutæ munitis,
eadem prorsus fides adbibeatur, quæ ipsis præsentibus adbiberetur,
si essent exhibitæ vel ostensæ.
Datum
Romæ apud sanctam Mariam Majorem sub anulo Piscatoris, die secunda
Septembris MDCXXXIV, Pontificatus Nostri anno duodecimo.
M.
A. Maraldus
J. Savenier.